Każdego roku polskie drogi są miejscem wielu tragicznych wypadków. Ich przyczyny są różne, jednak część pośrednio lub bezpośrednio wywołana jest przez zniszczone i nieprzystosowane do rosnących potrzeb nawierzchnie drogowe. Niestety, wiele polskich tras charakteryzuje się stosunkowo małą wartością współczynnika przyczepności, co wynika przede wszystkim z niskiej jakości materiałów wykorzystywanych do budowy nawierzchni drogowych, a także długiego okresu ich eksploatacji, bez wykonywania należytych przeglądów i napraw. A przecież, jak dobrze wiadomo, tylko solidne, wyróżniające się doskonałą przyczepnością powierzchnie pozwalają na niezawodną i komfortową jazdę. Co można zrobić, by podnieść bezpieczeństwo na polskich drogach? Temat ten omawiamy w naszym wpisie.
Stan nawierzchni a bezpieczeństwo pojazdów
Badania pokazują, że istnieje nierozerwalny związek między stanem nawierzchni drogowej i poboczy a bezpieczeństwem ruchu drogowego. Jak się jednak wydaje, statystki podawane do oficjalnej wiadomości, nie pokazują całej skali zjawiska. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że służby oceniające miejsce wypadu i określające jego przyczyny, często nie są w stanie przeprowadzić dokładnej kontroli stanu nawierzchni. Ze względu na ograniczony czas i środki techniczne nie mogą też ocenić, czy droga, na której doszło do incydentu wykazuje odpowiednią przyczepność, czy też nie. A przecież cecha ta ma kluczowe znaczenie w procesie hamowania, a także podczas zachowywania stateczności pojazdu na łuku, czy przy nagłej zmianie toru ruchu pojazdu.
Jednak na bezpieczeństwo mają wpływ także inne czynniki: wyboje na jezdni, koleiny, garby, śliskie nawierzchnie, kałuże, niewłaściwe odwodnienie drogi, zaniżone lub zawyżone pobocze drogowe, a także zanieczyszczenia, takie jak rozlany olej, rozsypany żwir, glina lub błoto naniesione na jezdnię przez maszyny rolnicze lub budowlane. Dlaczego elementy te mają tak duże znaczenie? Z jednej strony dlatego, że mogą stanowić bezpośrednią przyczynę wypadku. Dzieje się tak, gdy z powodu któregoś z wymienionych czynników kierowca traci władzę nad pojazdem i wówczas pojazd ten traci stateczność i wypada z drogi. Z drugiej jednak strony, czynniki te mogą stanowić zagrożenie pośrednie. Zniszczona nawierzchnia powoduje silnie odczuwane wstrząsy pojazdu, które obniżają komfort jazdy, a po jakimś czasie dekoncentrują kierowcę i zwiększają jego zmęczenie. To z kolei sprawia, że gorzej i wolniej reaguje on na zmieniającą się sytuację drogową.
Od czego zacząć?
Jeśli stan dróg jest tak ważny, to należy rozważyć, jak można podnieść ich jakość i zadbać o bezpieczeństwo podróżujących. Pierwszym, bardzo ważnym elementem jest dokonywanie regularnych i starannych przeglądów stanu technicznego drogi. To środek prewencyjny, który pozwala zidentyfikować stan zużycia nawierzchni drogowych i wszelkie uszkodzenia; umożliwia przeprowadzenie odpowiednich działań, mających na celu poprawę stanu technicznego drogi, a zatem jej funkcjonalności i bezpieczeństwa. Regularna ocena stanu nawierzchni dróg pozwala na efektywne planowanie remontów i tzw. zabiegów utrzymaniowych. Podczas przeprowadzania kontroli stanu nawierzchni należy wziąć pod uwagę przede wszystkim takie parametry, jak: równość podłużna, równość poprzeczna czy współczynnik tarcia określający własności przeciwpoślizgowe drogi.
Co ciekawe, obowiązek kontrolowania stanu nawierzchni został określony przez polskie prawo. Na szczególną uwagę zasługuje art. 20 pkt 10 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, gdzie znajdujemy zapis: „Do zarządcy drogi należy w szczególności: (…) przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego”. Stan nawierzchni zależy więc od należytego wywiązywania się z powyższych obowiązków, a także od staranności oględzin opartych na specjalistycznych metodach badawczych.
Naprawa przy pomocy innowacyjnych materiałów
Kolejnym ważnym czynnikiem jest przeprowadzanie niezbędnych remontów i napraw przy wykorzystaniu nowoczesnych materiałów najwyższej jakości. Badania dowodzą, że najczęściej stosowany tradycyjny asfalt nie ma parametrów technicznych zgodnych z oczekiwaniami użytkowników ani nie spełnia wszystkich wymogów eksploatacyjnych. Właśnie dlatego coraz częściej do budowy i remontu nawierzchni drogowych stosowane są innowacyjne rozwiązania techniczne, np. asfalt modyfikowany gumą. Produkty tego rodzaju sprawdzono w laboratoriach pod kątem większej trwałości nawierzchni, a także wyższego poziomu bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Zastosowanie asfaltu modyfikowanego oznacza wysoką trwałość nawierzchni niezależnie od temperatury otoczenia, doskonałą odporność na deformacje, a także lepsze właściwości antypoślizgowe. Użycie tak innowacyjnego budulca podnosi nasze bezpieczeństwo w ruchu lądowym, komfort podróży, a także obniża koszty eksploatacji nawierzchni.