W miarę upowszechniania się recyklingu i zwiększania jego obowiązkowych poziomów następować musi rozwój rynku materiałów odzyskiwanych w tym procesie. Wiąże się to z intensywnym prowadzeniem działań badawczo-rozwojowych ukierunkowanych na poszukiwanie nowych zastosowań dla surowców wtórnych. Powyższa zależność w szczególności dotyczy gumy wykorzystanej do produkcji opon. Z uwagi na nieodwracalność procesu wulkanizacji, guma odzyskana w procesie recyklingu nie może być z powrotem zastosowana do produkcji opon (z wyjątkiem opon wolnobieżnych). Obniżone parametry użytkowe mogłyby negatywnie wpłynąć na przyczepność pojazdów przy wysokich szybkościach, a tym samym na bezpieczeństwo kierowców. Oczywiście w miarę rozwoju technologii należy się spodziewać, iż bariera ta zostanie pokonana i w przyszłości będzie to możliwe. Badania mające na celu zamknięcie cyklu życia opony prowadzone są na całym świecie, jednak do tej pory nie wdrożono technologii dewulkanizacji gumy na skalę przemysłową.
Co powstaje ze zużytych opon?
Około 75% wagi opony stanowi guma, która praktycznie w całości odzyskiwana jest w procesie recyklingu materiałowego. Jest to mieszanka poddana procesowi wulkanizacji, składająca się z kauczuków naturalnych lub syntetycznych (przede wszystkim SBR), wypełniaczy (np.: sadza aktywna, krzemionka, tlenek cynku, tlenek glinu, kreda) oraz środków usztywniających i wzmacniających. Na linii technologicznej do recyklingu guma rozdrabniana jest do postaci chipsów (do 20 mm), granulatu (od 1 do 4 mm) lub pyłu (poniżej 1 mm).
Czym charakteryzuje się i do czego jest wykorzystywany pył gumowy?
Pył gumowy to najdrobniejsza frakcja, o uziarnieniu poniżej 1 mm, o bardzo szerokim spektrum potencjalnych zastosowań. Może być produkowany metodą kriogeniczną, polegającą na rozdrobnieniu po uprzednim zmrożeniu gumy ciekłym azotem, lub metodą rozdrabniania mechanicznego w temperaturze otoczenia. Przewagą tej drugiej metody jest bardziej pożądany kształt otrzymanych drobinek – są postrzępione, dzięki czemu zwiększona jest ich powierzchnia właściwa, co pozytywnie wpływa na zdolność do łączenia się w różnego rodzaju mieszankach wykorzystywanych następnie do produkcji wyrobów gumowych. Najkorzystniejsze efekty uzyskiwane są przy wykorzystaniu techniki rozcierania na specjalnych młynach walcowych. Warto również wspomnieć, iż w procesie następuje częściowa powierzchniowa dewulkanizacja gumy, co ułatwia sieciowanie kauczuku w kolejnym procesie wulkanizacji mieszanki z domieszką pyłu gumowego.
Przegląd zastosowań pyłu gumowego ujawnia prawdziwy potencjał innowacyjności znajdujący się w wolnorynkowej gospodarce. Materiał ten wykorzystywany jest jako dodatek do mieszanek bitumicznych stosowanych w nawierzchniach drogowych modyfikowanych gumą, pokryciach dachowych oraz izolacjach budowlanych. Pyłem można również zastąpić część kauczuku w mieszankach gumowych, obniżając koszty ich produkcji, z których następnie wytwarzane są wyroby gumowy niewymagające wysokich parametrów wytrzymałościowych. Wśród produktów z domieszką pyłu gumowego wymienić można: wycieraczki, dywaniki samochodowe, kółka do kontenerów, wycieraczki, wykładziny podłogowe, węże przemysłowe czy nawet podeszwy do butów.